Τρίτη 1 Ιουνίου 2010


Τα δόντια είναι τα όργανα του πεπτικού συστήματος, με τα οποία κόβουμε και μασάμε την τροφή.Τα δόντια μας είναι από τα πιο ανθεκτικά ακι σκληρά μέρη του σώματός μας.
Πώς όμως προσέχουμε τα δόντια μας;
Η σωστή φροντίδα των δοντιών ξεκινά από την διατροφή μας। Καλό είναι να καταναλώνουμε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο όπως γαλακτοκομικά προϊόντα και να αποφεύγουμε τα πολλά γλυκά। Αν φάμε κάποιο γλυκό καλό είναι να βουρτσίσουμε μετά τα δόντια μας। Όσο ανθεκτικά όμως και αν είναι τα δόντια μας υπάρχει κίνδυνος να σπάσουν । Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει ο οδοντίατρος να συμπληρώσει με υλικό το μέρος του δοντιού που έσπασε καθώσ τα μόνιμα δόντια δεν ανπτύσονται πλέον। Για να αποφύγουμε τέτοιου είδους καταστάσεις, δεν σπάμε με τα δόντια μας σκληρά υλικά και επισκεπτόμαστε προληπτικά τον οδοντίατρο।


ΤΟ ΣΩΣΤΟ ΒΟΥΡΤΣΙΣΜΑ ΤΩΝ ΔΟΝΤΙΩΝ
Μετά από κάθε γεύμα στα ούλα αλλά και γύρω από τα δόντια μένουν υπολέιμματα τροφής।Στο υγρό και ζεστό αυτό περιβάλλον αναπτύσσονται βακτήρια, που μπορούν να καταστρέψουν τα δόντια μας। Οι βασικές ασθένειες των δοντιών είναι η ουλίτιδα και η τερηδόνα। Το βούρτσισμα των δοντιών είναι αρκετά σημαντικό και για να απομακρύνονται τα υπολείμματα των τροφών αλλά και τα οξέα που καταστρέφουν την αδαμαντίνη।Δεν αρκεί μόνο να πλένουμε τα δόντια μας αλλά και να τα πλένουμε σωστά। Η οδοντόβουρτσα πρέπει να κινείται πάνω-κάτω με κυκλικές κινήσεις και όχι αριστερά-δεξιά। Επίσης φροντίζουμε να βουρτζίζουμε όλα τα δόντια και όχι μόνο τα μπροστινά। Το σωστό βούρτσισμα διαρκεί περίπου πέντε λεπτά। Για έναν σωστό και ολοκλήρωμενο καθαρισμό των δοντιών χρειάζεται και οδοντικό νήμα.


ΤΎΠΟΙ ΔΟΝΤΙΩΝ Τα δόντια είναι σημαντικά για το μάσημα, το δάγκωμα και την ομιλία। Υπάρχουν διάφοροι τύποι δοντιών μέσα στο στόμα μας, που ο καθένας εκτελεί ία διαφορετική εργασία:
Κοπτήρες:Είναι τα μπροστινά δόντια, τέσσερα πάνω και τέσσερα κάτω। Είναι τα πρώτα που εμφανίζονται στα μωρά άλλα και τα πρώτα που αλλάζουν। Χρησιμοποιούνται για το πιάσιμο και το κόψιμο της τροφής।
Κυνόδοντες:Είναι δίπλα στους κοπτήρες, ένας στην κάθε πλευρά του στόματος πάνω και κάτω (συνολικά τέσσερις)। Είναι αιχμηροί για να μπορούν να σχίζουν την τροφή।
Προγόμφιοι:Είναι τα επόμενα δόντια πίσω από τους κυνόδοντες, δύο σε κάθε πλευρά, πάνω και κάτω(συνολικά οκτώ)। Δεν υπάρχουν στα πρώτα δόντια των παιδιών αλλά εμφανίζονται μαζί με τα μόνιμα।Αντικαθιστούν τους βρεφικούς γομφίους, όταν αυτοί πέφτουν μετά τα εννέα έτη. Οι προγόμφιοι είναι τετράγωνοι και συνθλίβουν την τροφή।
Γομφίοι: Είναι μεγάλα, τετράγωνα δόντια μασήματος στο πίσω μέρος του στόματος। Οι πρώτοι γομφίοι εμφανίζονται στην ηλικία των έξι , ένας σε κάθε πλευρά του στόματος, ενώ το επόμενο σετ εμφανίζεται στην ηλικία των १२ .

Από τι αποτελούνται τα δόντια;
Όλα τα δόντια είναι κατασκευασμένα με τον ίδιο τρόπο। Το τμήμα του δοντιού που μπορείτε να δείτε ονομάζεται μύλη ή κορώνα και το τμήμα κάτω από τα ούλα που πιάνει το δόντι στο σαγόνι, ονομάζεται ρίζα।
Πώς όμως άραγε είναι το εσωτερικό των δοντιών;
Τα δόντια αποτελούνται από τα παρακάτω υλικά:
Α)Η αδαμαντίνη καλύπτει την μύλη του δοντιού।Είναι μια λευκή, σκληρή ουσία που αποτελείται από ασβέστιο। Ηαδαμαντίνη πρέπει να είναι αρκετά σκληρή για να αντέχει τις δυνάμεις του δαγκώματος και του μασήματος αλλά και να αντέχει τις αλλαγές θερμοκρασίας ανάμεσα στα ζεστά και κρύα τροφιμα και ποτά।
Β)Η οδοντίνη δεν είναι τόσο σκληρή όσο η αδαμαντίνη। Βρίσκεται ανάμεσα στην αδαμαντίνη και τον πολφό, όπως βλέπουμε και από το σχήμα। Ωστόσο είναι αρκετά ευαίσθητη, για αυτό και όταν φτάσει εκεί η τερηδόνα αρχίζει ο πόνος।
Γ) Ο πολφός είανι μια λευκή ουσία στην οποία βρίσκονται τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα। Αν η τερηδόνα φτάσει στον πολφό τότε μπορεί να δημιουργήσει σοβαρή μόλυνση ή απόστημα.


Δραστηριότητα १


Παρατηρείστε τις διπλανές εικόνες। Η αριστερή εικόνα δείχνει τα νεογιλά δόντια ενώ η δεξιά τα μόνιμα।
Εντοπίζεται κάποιες διαφορές;
Πόσα δόντια μετρήσατε στην πρώτη εικόνα και πόσα μετρήσατε στη σιαγόνα του ενήλικα στο σκίτσο;
Είχατε πάντα τα ίδια δόντια που έχετε και σήμερα;
Σε ποια ηλικία άρχισαν να πέφτουν τα πρώτα δοντια δηλαδή τα νεογιλά;
Εμφανίστηκαν αμέσως τα μόνιμα σας δόντια;
Πόσα δόντια έχετε εσείς;

Δραστηριότητα २

Στη διπλανή εικόνα δίνονται οι διάφοροι τύποι δοντιών।
Α) Μπορείς να αντιστοιχήσεις το καθένα με την ονομασία του;
Οι ονομασίες είναι:
α)Κοπτήρες
β) Γομφίοι
γ)Κυνόδοντες
δ) προγόμφιοι
Β) Τώρα αντιστοίχισε και την κάθε ονομασία με την χρησιμότητα της।
α) με τα δόντια αυτά κόβουμε τις τροφές
β)με τα δόντια αυτά σχίζουμε τις τροφές
γ)με τα δόντια αυτά μασάμε τις τροφές
δ)με τα δόντια αυτά μασάμε τις τροφές
Δρασηριότητα 3
Τα δόντια είναι τα όργανα του................ ................. με τα οποία .................. και μασάμε την τροφή।
Για τον σωστό καθαρισμό των δοντιών πρέπει εκτός από οδοντόβουρτσα να χρησιμοποιούμε και ......................... ................. ।
Το τμήμα του δοντιού που είναι σφηνωμένο στα ούλα ονομάζεται .........................।
Η ουσία που καλύπτει του τμήμα του δοντιού που βρίσκεται σφηνωμένο στα ούλα λέγεται......................... , ενώ η λευκή σκληρή ουσία που καλύπτει το τμήμα του δοντιού που βλέπουμε, δηλαδή του...................... , ονομάζεται .............. .